Kalplerin yaratılıştan gelen özelliği, kendisine iyilik edenleri sevmek ve kendisine kötü davrananlardan nefret etmektir
Resulullah’ın İlmî Mirasından Kapsamlı Sözler
1- Ben üstün ahlâkî değerleri tamama erdirmek için gönderildim.
2- Ben ilmin şehriyim, Ali de o şehrin kapısıdır.
3- Allah nezdinde amellerin en sevileni, az da olsa en devamlı olanıdır.
4- Biriniz bir iş yaptığı zaman onu sağlam şekilde yapsın.
5- İman iki eşit bölümdür. Bir bölümü sabırda, öbür bölümü ise şükürde gizlidir.
6- Ağzınızı sıkı tutmak suretiyle işlerinizi kolaylaştırın.
7- Güvenilir olmak rızkı, hıyanet ise fakirliği celp eder.
8- Eller üç türlüdür: İsteyen, veren ve vermekten kaçınan el. Ellerin en hayırlısı veren eldir.
9- Kavmin efendisi fasıkları olduğu, en aşağılıkları liderleri olduğu ve fasık kişiye ikram edildiği zaman belâyı bekle.
10- En çabuk gelen kötülük, zulmün cezasıdır.
11- Haberiniz olsun, ümmetimin en kötü kişileri kötülüklerinden korkulduğu için saygı gösterilenlerdir. Haberiniz olsun, kötülüğünden korktukları için insanların saygı gösterdikleri kimse, benden değildir.
12- İyilik sayesinde özgür kişiler köle yapılır.
13- Müjdeleyin, nefret ettirmeyin.
14- Dört şeyden önce dört şeyin değerini bil: Yaşlılığından önce gençliğinin, hastalığından önce sağlığının, fakirliğinden önce zenginliğinin ve ölümünden önce hayatının değerini.
15- Üç şey dünyada ve ahirette üstün ahlâk örneğidir: Sana haksızlık edeni affetmen, seninle ilişkiyi kesen ile ilişkiyi devam ettirmen, sana kabalık edene karşı yumuşak davranman.
16- Üç şey perdeleri yırtarak Allah’ın huzuruna ulaşır: Âlimlerin kalemlerinin cızırtısı, mücahitlerin ayak sesleri, namuslu ev kadınlarının ipek eğirme sesleri.
17- Üç şey kalbi karartır: Boş ve hevaî şeyler dinlemek, avcılık, hükümdar kapısına gitmek.
18- Kalplerin yaratılıştan gelen özelliği, kendisine iyilik edenleri sevmek ve kendisine kötü davrananlardan nefret etmektir.
19- Hesaba çekilmeden önce kendinizi hesaba çekin.
20- Dünya sevgisi bütün kötülüklerin başıdır.
21- Hikmet, müminin yitiğidir. Hikmetin başı Allah korkusudur.
22- Cennet nefsin hoşlanmadığı şeylerle ve cehennem ise nefsî isteklerle kuşatılmıştır.
23- Ahlâkınızı güzelleştirin, komşularınıza karşı nazik olun, kadınlarınıza iyi davranın ki, hesaba çekilmeden cennete giresiniz. Hastalıklarınızı sadaka ile tedavi edin.
24- Akıllı olmanın en önde gelen göstergesi, Allah’a iman etmekten sonra hakkı çiğnemeksizin insanlarla iyi geçinmektir.
25- Dünyadaki efendiler, cömertler; ahiretteki efendiler, kötülüklerden sakınanlardır. Mutlu kimse başkalarından ibret alandır.
26- İnsanların en kötüsü dünyası karşılığında ahiretini satandır. Bundan daha kötüsü ise ahiretini başkasının dünyası uğruna satandır.
27- Kendi kusurunu görmekten başkasının kusuruna bak-maya fırsat bulamayana müjdeler olsun!
28- Cemaatten sakın ayrılma. Çünkü kurt sürüden ayrılan koyunu kapar.
29- Sakın kanaatkârlıktan, harcamalarda hesaplı davranmaktan ayrılmayın. Zira kanaatkâr toplum asla fakir düşmez.
30- Hastalık korkusu ile yemeklerden korunup perhiz yaptığı hâlde, cehennem korkusu ile günahlardan uzak durmayan kimseye şaşarım.
31- Müminin şerefi, insanlardan müstağni olmasıdır.
32- Seni ziyaret etmeyeni sen ziyaret et. Sana hediye vermeyene sen hediye ver.
33- Asıl zenginlik, gönül zenginliğidir.
34- Ya âlim ol ya öğrenci ol, ya dinleyici ol veya bunları seven birisi ol; beşinci gruptan olma ki helâk olursun.
35- Akıldan daha faydalı bir mal yoktur.
36- Cahillikten daha büyük fakirlik yoktur.
37- Tedbirlilik gibi akıl yoktur.
38- Kim bir Müslümanı aldatır veya ona zarar verir ya da hile yaparsa, bizden değildir.
39- Malı ıslah etmek mertliktendir.
40- Kim bir toplumun yaptığı işi beğenirse, o toplumun yaptığı işe ortak olmuş olur.
41- Kim bir kavmi severse, onlarla birlikte haşrolur.
42- Kim bildiği ile amel ederse Allah ona, bilmediğini öğrenmeyi nasip eder.
43- Kim bir zalime zulmü konusunda destek olursa, Allah o zalimi başına musallat eder.
44- Kim Allah ile arasını düzeltirse, Allah da onun insanlar ile arasını düzeltir.
45- Merhamet etmeyene merhamet edilmez.
46- Kim aldatırsa aldatılır.
47- Kimin iki günü eşit olursa, o ziyan etmiştir.
48- Kanaatkâr davranan, harcamalarında hesaplı olan, geçim sıkıntısına düşmez.
49- Mümin; insanların, elinden ve dilinden emin oldukları kimsedir.
50- Müslüman; insanların, eziyetinden güvende oldukları kimsedir.
51- Toplantılar emanet üzere düzenlenir. (Toplantılarda konuşulan sözler ve cereyan eden olaylar gizli tutulmalıdır.)
52- Müslüman, Müslüman kardeşinin aynasıdır.
53- Müslüman Müslümanın kardeşidir, ona zulmetmez, onu kırmaz.
54- Kendisiyle istişarede bulunulan, güvenilir olmalıdır.
55- Kendinin değerini (haddini) bilen kişi helâk olmaz.
56- Kim kendini fakir gösterirse, fakir düşer.
57- Kim bilgiye dayanmadan bir iş yaparsa bozduğu, düzelttiğinden çok olur.
58- Kim bir çirkin işi halk arasında yayarsa, onu başlatan kimse gibi olur.
59- Kim bir mümini bir şey ile ayıplarsa, o şeyi yapmadan ölmez.
60- Kim yarını ömründen sayarsa, ölüm ile arasındaki dostluğa gölge düşürmüş olur.
61- Kim bir hükümdarı Allah’ı kızdırma pahasına hoşnut ederse, Allah’ın dininden çıkar.
62- İnsanlar ile iyi geçinmek imanın yarısı, onlara yumuşak davranmak yaşamın yarısıdır.
63- Kolaylaştırın, zorlaştırmayın.
64- Mümin her haslete alışır, uyum gösterir; fakat yalancılık ile hıyanete alışmaz, uyum göstermez.